Pathian leh kan ram tan

Sihfa khua inkahna

Hei hi Crusader-a kalte hmuahna chhunzawmna a ni e.

SIHFA  KHUAA INKAH (5-9-1967)

Chalfilh tlang atang chuan Khawkawi khuaah an chhuk a, tukthuan an ei a, tukthuan an ei kham chuan ‘V’ Bn.-in an tawpsan ta a. Crusader Operation-a kal thenkhat damsam lo deuh tih loh chuan Buhban khaw lam an pan ta a. Crusader Operation-a kalte zinga kal ve L/Cpl. Zamlova chu a ke a lawn nasat avangin Mauchar khua an rawn thlen atangin Sgt. Hrangtawna’n thlakin Section 2 i/c hna a thawk a, Khawkawi khua atang pawh hian Crusader Operation-a kalte zingah a kal ve ta zel a ni.

Brig. Muankima ho chu Buhban khuaah an phei a, Buhban khua atangin Lungpher khuaah an lut a, zan khat an riak a, a tukah Sihfa khaw panin an chhuak leh ta a ni. September ni 4, 1967 chawhnu herah Sihfa khuaah an lut a, Sihfa khuaah chuan ‘CH’ Bn. C.O. Biakchhunga ho an lo awm a, an vai chuan khuaah an riak a. Manipur state-a Mizo sipaiin operation an neih avang leh, vai sipai tam tak an kahhlum avangin Mizoram awptu Brigedier chu a thinur hle a. Manipur atangin Mizo sipaiin Mizoram an rawn lut tih a hriat chuan anmahni bei turin operation an thlak nghal a. Mizo sipai bei tura a hranpaa an chah Paratrooper-te chu E.Phaileng khua, Tualbung khua, Saitual khua leh a chheh vel khuaah an  tleh lut hum hum a, kawngtum leh kal khànahte chuan Mizo sipai kal vel lambun tumin tanhmun an rem thliah thluah a. Sihfa khuaa Mizo sipai awmte chuan vai sipaiin a rukin an hual khup a ni tih an hre lo va, vai sipai chanchin (movement) an hriat chhun chu Saitualah  an awm tih a ni.

Sihfa khaw luhna kawtchhuah hrang hrangah khawtual tlangvalin chhun zan zawmin ral an veng a, September ni 5, 1967 zing khawvar hmain Saitual lam kawtchhuaha ralvengte chuan vai sipai ni awm tak an awmna lam pana rawn kal an hmu a, Mizo sipai awmnaah an tlan nghal vat a, vai sipai ni awm tak Sihfa khaw pana an rawn kal thu an hrilh a. Mizo sipaite chu vai sipai an nih leh nih loh fiah turin an kal nghal a. Vai sipai an nih leh nih loh fiah tura kal te leh vai sipaite chu Sihfa khaw hmawrah an intawk a, silai a puak ta a ni.

Mizo sipaite chu hmun hran hrana riak an ni a, khua a la var chian loh avangin an buai hle a, Cpl. Lalchawiliana Section chuan an thiante insaseng laia vai sipai lo dang turin field piah deuh  tlangah tanhmun an rem a, Paratrooper ho chuan Sihfa khaw tlangah tanhmun an rem bawk a, Mizo sipaite chu an chhuk kah a, Mizo sipaite hian mipui kah palh an hlauh avangin an duh angin an kap let ngam lo va, chu tak chu vai sipai hovin remchangah lain Mizo sipai tanna lam chu an kap hiau hiau mai a, Mizo sipaite hian a khat tawka an kah let reng avangin Paratrooper ho chu an advance tha ngam chuang lo va.

Darkar khat vel an inkah hnu chuan Paratrooper ho rawn advance chu an hmu ta a, Platoon 2 i/c Bawihkima ho chuan nasa takin an kap let a, thiante tih phur nan, “Vanapa Battalion Mizo Army-in vai sipai kan dang thei e,” tiin Bawihkima a au a. A au zo chiah chu LMG-in an rawn tlir a. Pte. Ngursangzuala Sailo ban ding lamah an kap fuh a, “Min kap fuh e,” tiin an au va. A kianga mite'n, “Insawn mai rawh, kan han kap let ang e,” an ti a, LMG awmna lai chu Hrangtawna’n S.L.R-in a han kap let a, magazine khat a kap zo va, magazine dang a thun leh lai chuan a kawng vei lamah an rawn kap fuh a, “Min kap,” tiin a au va.


“Ka kap lamah a tlang leh tlang loh ka han dap tê tê a, a lo tlang lo va, ka khel vei lam chu ka han dap leh a, a thi nasa hle a, nâ ka hriat lem loh avangin ka silai magazine ka thun thar chu ka kap zo vek a. Ngursailova bawhnaah ka bawkvak  phei a, amah a lo awm tawh lo va, a thi bua chu ka han dap fuh nual a, ka bul hnaiah chuan ka thiante tumah an lo awm tawh lo va, min kalsan fai vek tawh a lo ni a, thlanmual thlang lam ngaw chu ka pan thla ve ta a.

"Thlang deuh hlek ka thlen chuan Lt. B. Lalngila, Chhinga Veng leh midang 4/5 an lo awm a, Ngursangzuala a chhuk tawh leh tawh loh ka zawt a, a chhuk tawh thu min lo hrilh a, ‘I hliam chu a na em?’ an ti a. ‘Na lo ve’ ka ti a, ka hliamna lai vel chu an han khawih a, ka kekawr chu thi hlir a lo ni a, lighter talh alh ngam a ni si lo va, lighter-a lapaw awm chu an la chhuak a, petrol chu ka hliam laiah an hnawih a, thiante awmna lam k,an pan thla ve ta a ni. Ka kawnghren hren lai chu an kâp bung hmawk a, thawi deuhin ruh khawih lo chiahin ka khel ruh chung chiahah vunpui chatin min kap thawi a lo ni a.

"Sihfa thlawhhmaah kan chhuk a, thlamah chuan Medical Staff Sgt. Ngurthanga, Keifang khua leh Nurse pahnihin Ngursangzuala hliam chu an lo buaipui mek a, a ban ding lam banrek leh kiu inkarah chuan LMG mu li mu nga velin an lo kap fuh a, a banruh chu a kehsawm chhe hle a, ruh them kara ti awm leh bet te chu blade-in an lo zai chhuak a, pa tuarchhel leh huaisen pawhin thlanfim tla zawih zawih chunga hmui a pet fan fan mai chu hmuh a nuam lo hle a ni. Ti them vel an hlehthlak zawh chuan damdawi an hnawih a, an tuam a, na chhawkna Navalgin-in an jection nghal a, thisen a chhuah hnem avangin a chau hle a, thidang ang deuhin tum hnih lai a awm a, sikret zuktirin kan koh harh reng a, an sawngbawl zawh hnu chuan thingpuisen tak tawk an intir a, a mu hahdam ta a.

"Ka hliam pawh damdawi an hnawih a, an tuam nghal a. Sgt. Ngurthanga leh Nurse-te chuan thiante zinga kal lo va, an hnena awm ve rih turin min ti a. Thianpa Ngursangzuala tawrh leh ka tawrh chu ka han khaikhin ru a, a innat hleih em avangin ka awm vena chi niin ka hre lo va, thiante zingah ka kal leh ta a. Kan inkah ni hi September ni 5, 1967 a ni,” Sgt. Hrangtawna’n a ti.

Paratrooper-te chu Sihfa khuaah an cham a, Brigadier Muankima ho chuan Sihfa khuaa an awm chu kah chilh an rawt a, an hual hman titih a, mahse, Sihfa khawtlâng hruaitute'n kap lo tura an ngen avangin kap lovin ramhnuaiah chhim lam panin an phei a, Keifang khaw bulah kawng an pawh a, Mualpheng khua an pan a, Mualpheng khua atang chuan an inthen darh ta a ni.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 99-102) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Crusader-a kalte hmuahna

Hei hi Lenlang lui chhunzawmna a ni.

Changzawl rama Khuangpuilamah ‘V’ Bn. Hqrs. camp a awm a, Commanding Officer Lalliana’n, “Kan thian Crusader Operation-a kalte an rawn kir dawn tawh ang, lo hmuah pah leh kan bial fan pahin hmar lamah phei ila a tha ang. Capt. Kapthanga hovin buk an nghak ang a, engtik lai pawha hmelma hual vela awm kan nih avangin inring renga awm a ngai a. Eng emaw a thleng thut a nih pawhin, a tul dan angin a tlachawpin ruahmanna rawn siam sela a tha ang,” a ti a. Sipai 40 vel a hruai a, August thla tir 1967-ah Khuangpuilam camp atangin an chhuak ta a. Lungpher khua chhunpelhin Buhban khuaah an riak a. Buhban khua atang chuan Pehlawn khua, E. Phaileng khua, Kepran khua leh Sawleng khuate an tlawh a. Sawleng khua atang chuan Darlawn khua helin Hmar Serzawl khuaah an lut a, Hmar Serzawl khua atang chuan Buallawn khuaah an chho va, Buallawn khuaah hian ni hnih an cham a, zanah public meeting an nei a, C.O. Lalliana’n a thiam tawp leh uar takin mipui tanrual a ngaihzia leh zalenna sual a ngaih chhan a sawi a. Pte. Ngurzika’n Khawpuar lem, Hmawngzungkai lem leh Tawnzau bah lem a zir a, mipui a chawk hlim thiam bawk a, an nui dur dur mai a. Chairman sawm angin L/Cpl. Lalsanga, Zobawk (Paikhai Bangla dawt) Sailor tih hla a sak thin avanga ‘Sailor’ tia an koh, hmel inhmeh ang reng tak, zaithiam bawk si chu a rawn ding chhuak a. Pawlrang khaw nula Rinthangi leh Zampuii te chuan han sawi se ‘si’ belh tur an la hre teuh ang. 

Lalngo tah ka bang dawn lo
A na keia tuar a’n,
Laikhum zala dawn chang reng hian
Riang thlawn mai tur ka lo ni e

tih hla a rawn thlawh ta hlarh hlarh mai a. Tv. Ngurzika’n fiamthu a thawh laia an nui ri mum mum chu paihbo ang maiin a reh duak a, Lalsanga zai ri lo chu thawm dang hriat tur a awm lo, nulate chuan thiam an ti hle a ni ang, ngawi rengin an thiante an sik zauh zauh a, a zai zawh chuan zai leh tura ngenna lehkha Chairman hnenah an pe a, vawi hnih a zai nawn hnuah kham lo takin an tin ta a ni.

Buallawn khuaa an cham lai hian Hrangtawna thlen inah Thangrehlova hovin an awm khawm a, independent huna a nawm turzia sepin an titi a. An titi lai chuan nula pakhat a rawn lut a, “Khaw nge Pu Thangrehlova? A ta tur love letter ka rawn keng,” mei nei takin a ti a. Thangrehlova chu a ding vat a, “Keimah biangbuang hi Thangrehlova an tih chu ka nia,” tih pahin lehkhathawn chu a la a, fiamthuin, “Nangni te chuan love letter te chu in dawng zawk em em ang chu,” ti lar lar chungin a lehkhathawn dawn chu a lek chhuak a, hawng mai lovin a lek kual vel a.

Hrangtawna te thianhovin an vuanbet a, a lehkhathawn dawn chu an chhuhsak a, Hrangtawna’n, “Thu vek rawh u, ka’n chhiar ang e,” a ti a, a chhiar ta a, a tawp lamah chuan, 'Hawktuilianin chhawl a hnawl ang hian min hnawl mai lo la, U Thang, sakhmel lungrun, hmeltha, aw, U Thang...I hmangaihna nghaktu,' tih a chhiar lai chuan in neitute nupa chuan ‘Tu tak ni ang maw?" an ti a. Hrangtawna’n a chhiar zawm a.. 'i tan chauha rinawm Kana...' tiin a han chhiar a. An thianzaho chauh ni lo, in chhung a awm zawng zawng in neitu chhungkua bakah an thenawm leng vete pawh chu hapui lang dawn dawnin an nui ta a. Kana hi tlangval hleitling tlawntlai tha pui mai tuai (homosexual) a ni a, Thangrehlova lehkhathawn hmuh hi an hlimpui rei kher asin.


Buallawn khua atang chuan Ratu khuaah an chho va, Ratu khua atangin Lungsum khuaah, Thingsat khuaah, N. Khawdungsei khua leh Palsang khuate an tlawh a, an tlawh khua an riahna apiangah social meeting an nei thin a.

Social meeting an neih tawh chuan Biakmawia (L) (Biakmawiliana), Lalrina (L), Lunglawma, Biakmawia (L) (Biakmawitea) te'n Pop Group ‘The Anglo Shirt’ hming inphuahin sap hla leh Mizo hla an sa thin a, Mizo hla an sak zin pawl chu ‘Lawmlai di kan tawnah Lenglerhi’ tih hla a ni a. Mizorama Rock N Roll lam chin lai a ni bawk a, hla sa chungin an han rock hah hah mai a, an hmel an inhmeh hlawm si a, mipuiin an thlir ning thei lo a ni ber mai. Social-na bul hnaia awm nute chuan an fate mu lai an kai tho va, an enpui hial a ni. He hla an sak tawh hi chuan mipuiin sa leh turin an ngen (request) ziah thin a ni. Nuihza burpui (Comedian Master) Capt. Thafela leh a hote Sgt. Lalhmingliana, Sihphir khua leh Pte. Ngurzika, Saipum khuate'n fiamthuin mipui an tihlim thin bawk a. Social meeting an neih tawh chuan mipuiin an nin loh avangin zan dar 12:00 hi chu an thleng deuh ziah a ni.

Mauchar khuaa an awm laiin Crusader Operation-a kalte chu an rawn thleng ta a, chibai an inbuk lawp lawp a, thenkhat an inkuah vawng vawng bawk a. Crusader-a kalte hian Thahdo hla pakhat love song ‘Mu khawzin’ tih hla chu an rawn hawn a, crusader-a kalte'n an awmna (area) theuhah an pu darh a, ‘L’ Bn., ‘Ch’ Bn., ‘V’ Bn. leh Lion Brigade-te awmna bial (area)-ah chuan sa thiam lo an awm awm lo ve. E. Pakistan thlen thlak hnuah pawh he hla hi a lar hle a, rammu val rualte'n an sa an sa thin a ni. Chang khat leh a thunawn chauh tarlang ila:

Mu khawzin samang ka zalin,
Mumangin goldei na melmu
Ta a bul khawmin ka gelin
Hung thovin samang ka vai maw.
Aw suihlung kinepna goldei
Hoi jahung vaithamna hi maw
Zan phulva bang neihna le maw.

Mauchar khua atang chuan chhim lam panin an kal a, Sakawrdai khuaah an riak a, Ratu khua tlawh lovin Buallawn khuaah an lut a, Buallawn khua atang chuan Tuisual lui kanin N. Serzawl khaw daiah an riak a, chuta tang chuan Hmuzawl khaw hlui paltlangin Khawruhlian khuaah an chho va, ni khat an cham a, an cham ni chuan Khawruhlian khaw V/C-te'n vawk an talh a, Primary School-ah intihhlimna an nei a, tlaiah ruai an theh a. Ruai an theh zawh chuan Khawruhlian Awmpui Vengah vai sipai an luh thu report an dawng a, vai sipaite'n khaw chhungah an rawn nan hman hlauvin Pehlawn khua an pan nghal a. Pehlawn khaw kawnga Lailak khaw peng an thlen chuan Pehlawn khaw lam atanga runner rawn kalin Pehlawn khua atanga vai sipai Khawruhlian pana an rawn  kal thu an hrilh a.  “Lailak khaw lam i pan mai ang u,” an ti a, Lailak khaw panin an kal a, Lailak khua an thlen hmain Lailak khua atanga runner rawn kalin Lailak khua leh Buhban khaw inkar Buhban khaw thlen hma Buangkawna vai sipai awm thu leh chu lai hmunah chuan Mizo sipai lambun an tum thu an hrilh a. Kalkhan hmun tin atanga vai sipaite'n an hual tak avangin Chalfilh tlang pan mai loh chu kalna tur dang awma an hriat loh avangin kawng zawng chawpin Chalfilh tlang an pan ta a. Chalfilh tlang sang lai takah an lawn liam a, Chalfilh chhuah lam hmun rem awm hmasa ber ‘Vanzau’ an tih hmunah chuan an riak ta a.

Vanzau hmun hi Chalfilh tlang chhip zawl lai tak atanga hnaite chhuah chhawng Mawmrang tlang epa awm a ni a, a zawl hi a zau ang reng hle a, zawl hmun rem lai chu phairuang hnim sang vak lo, phul leh thing hniam tawi tê têin a bawh a.  Tun hma deuhin chu lai hmunah chuan khua a awm tawh a, Vanzau khua tiin a hming an phuah a. Vanzau khua hi a zovin a vawt hle a, Vanzau khuaa an awm lai chuan hmeichhiain nau an pai thei lo va, hmeichhiain nau an pai thei lo mai ni lovin an ram vulhte pawhin chi an thlah thei lo niin an sawi a, chu vang chuan Khawkawi khaw awmna hmunah an insawn thla ta a ni. 

Vauzau hmun aia vawt zawk leh tlâng sang zawkah pawh hmeichhiate'n nau an pai thei a, Vanzau khaw hmuna hmeichhiain nau an pai thei lo hi thil mak tak a ni. Hemi lehkhabu ziak lai hi chuan khualzinte hip thei tur in mawi leh tha tak a ding tawh a, he lai hmunah hian hmeichhiain nau an pai thei lo tak taka nih chuan a tlawhtu khualzinte an lawm hle a rinawm.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 94-98) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Lenlang lui

Hei hi Teikhangah vanduaina chhunzawmna a ni.

A tuk ni 8-8-1967 khua a var chuan thenkhatin maupum an siam a, thenkhatin eirawng an bawl a, Chawnghmun kawngah ralveng an indah a. Chutia an buai hle lai chuan Kuki rawlthar pakhat an zinga mi chu Chawnghmun kawnga ralvengte helin a tlanbo va. Chawnghmun a pan laiin vai sipai nen an intawk a, kawng thlangah a zuang thla a, a tlan ta a, vai sipaite'n an kap zui a. Rawlthar an kahna hmun atang chuan Lenlang lui kam vel chu 2 inches Mortar-in an bomb a, lui lam hawiin silai an kap chiam bawk a. 

Hetih lai hian thenkhat chuan tukthuan an ei tawh a, tukthuan ei hmasa leh inpeih hmasate chu pum pathumah an chuang a, Lenlang lui chu kan an tum a. Puma chuang zingah hian Brig. Muankima leh Lt. Thansiama pawh an tel ve a. Lui lai vel an thleng tihin 2 inches mortar-in an rawn bomb ta mai si a, bomb chu an kiang lawk lawkah a tla a, tui chu a per chuai chuai mai a. Pum pahnih chu vaukam lehlam kai ngam lovin an kir a, Brig. Muankima chuanna pum kartute chuan vaukam lehlam a thleng lui hram a.


Puma la chuang ve hman lo luikama awmte chuan silai a rik ve leh tanhmun an rem nghal a, minute 30 vel hnuah pawh vai sipai an rawn lang lo va. Luikama tanhmun remte chuan Lenlang lui kan tum tawh chuang lova insaseng mai thain an hria a, an thian ral lehlama kai tawhte chu hrilh ngaihna awm hek lo, an awmna lam vaukam atang chuan an insaseng ta a. Kuki rawlthar tlanbo khan vai sipai tawk lo se chuan luikamah an rawn nangching ang a, thi leh hliam eng emaw zat chu an awm ngei a rinawm. ‘Kuki rawlthar tlanbo kha an vanneih phah a ni’ ti pawhin a sawi theih awm e. 

Vai sipai kir leh lam chuan Chawnghmun khuaa damlova an hnutchhiah Robina mu lai chu an tham tho va, khua atangin an hruai chhuak a, Robina hi a chanchin hriat zuina a awm ta lo a ni.

Brig. Muankima chuan, “Silai a ri nasa si a, kan naute chin hre lova kalsan ringawt chu a dik lo, nghak deuh ila, ral lelamah i kai phei leh ang u,” a ti a.  Cpl. Lalchawiliana Section pawhin Brig. Muankima thu chu dik an ti a. Sgt. Hrangsaipuia Section chuan Brig. Muankima thu chu zawm ve duh lovin anmahni thuin an kal hrang ta a. Brig. Muankima ho chu ral lehlamah an kai phei leh ta a. Vaukam vel chu an han fang a, an thiante chu thi phungin an ring a, mahse, tumah hmuh an nei lo va, “Tumah an thi lo a nih dawn hi,” an ti a. An thiante hnu chu an chhui a, an hnu zelah an kal a, Tuiruang lui an thlen hmain an umphak a, an kal ho ta a, Tuiruang lui an thleng a, Tuiruang lui chu an kan a, Mizoramah an rawn lut leh ta a ni. 

Sgt. Hrangsaipuia Section anmahni thua kal tate khan Mizoram luh tuma Tuivai luia lawnga an chuan laiin an chuanna lawng chu tuilianin lui mawng lamah a len thla a, suarah a len lut a. Suara a len luh dawn laiin lawnga chuang ve Satinkhama, ‘V’ Bn., Lalngurliana ‘V’ Bn. leh Ralkhuma ‘L’ Bn. te chu lawng atangin an zuang thlaa vaukam lam panin an hleuh a, an pathumin him takin vaukam an kai a. Biakmawia, Nunthara leh Hrangliana te chu suarah a len lut a, an pathum chuan chhuak leh lovin tuiah an pil hlen ta a, an ruang pawh hmuh a ni ta lo a ni.

Capt. Zoliana, Aizawl leh 2/Lt. Aneh Gangte chu July 1967-ah Kaithelmandi khuaah Manipur Rifle in an man a, an pahnih hian Imphal Jail-ah an tang ta a ni.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 92-93) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Teikhangah vanduaina

Hei hi Tarpho leh Kawmzang inkahna chhunzawmna a ni.

Crusader Operation-a kalte chu Commander Brig. Muankima hovin ni 4-8-1967 niin Lenluang khuaah an lut a, an cham a. Lenluang khua atanga Teikhang khua chu km. 3:250 vela hla a ni a. Teikhang khua hi Major Demkhawsiek-a te khua a ni a, a nu leh pate an awm a. Ni 6-8-’67  Chawlhni (Sunday) chuan Headquarters staff-te hnenah, “Ka nu leh ka pate  min han hmuhpui ve dawn lo'm ni?” Major Demkhawsieka’n a ti a. Brig. Muankima’n, “Lehlangin i han kal ang u,” a ti a. Tukthuan eikhamah Teikhang khuaah chuan an kal ta a.


Chawhnu herah Teikhang khuaah chuan vai sipai an rawn lut a, Major Demkhawsiek-a te ina leng Brig. Muankima chu tlanchhuak hman tawh hek lo, rappui chungsanga buh dahna papuiah a biru ta ringawt mai a. Vai sipai chu in chhungah an lut a, in chhung chu an check a, “Ka awmna chu an rawn check mai ang tih ka hlau hle a, an rawn check a nih chuan, ka thih hmain pahnih khat chu ka kaphlum hman ang ka ti a, ka pistol chu ka vuan ran mai a, ka vanneih asiamin ka awmna chu an rawn check lo hlauh mai a, ka thaw huai a. Vai sipai an chhuah hnu chuan ka bihrukna atangin ka chhuk thla a, dai lamah ka insaseng ta a ni,” Brig. Muankima’n a ti.

Dai lama insaseng hman lo Thankunga chu an kaphlum a, Pte. Lalmawia chu an man a, duhtawka an nghaisak hnuah thirzaiin an hnungkhirh a. Vai sipaite chuan Major Demkhawsiek-a te in thlang lawka in pakhat an hal a, a alh hluah hluah mai a. Pte. Lalmawia chu mei alh hluah hluah laiah chuan an paih lut a, paih luh chu duhtawk lovin diriam takin silaiin an kap zui a.

Teikhang khua atanga headquarters mi tlanchhuak thenkhat chuan Lenluang khua an pan a, an thlen chuan an thiante hnenah thil awmdan an hrilh a. ‘V’ Bn. leh ‘L’ Bn. te chuan Teikhang khua an pan nghal a, Teikhang khaw dai an thlen chuan khua an hual a. Vai sipaite'n mipui an khawm a, mipui chu phena hmanga mipui zinga an awm tlat avangin kah chi an ni si lo va, ruah lah chu a sur tluk tluk mai si a. Ruahsur do tlaivar rikngawt  chu thaa an hriat loh avangin khawi maw lai hmun remchang deuh laiah an kal khawm a. Chutih lai chuan vai sipaite chu Lenluang lamah an phei a, kawng lakah headquarters staff pakhat Pte. Lawmtluanga, E.Lungdar khua an hmu fuh hlauh mai a, an man a, an that a. An thah hnu chuan  Teikhang khuaah an kir leh a.

Heti ang hian vai sipai an vak vel tih Mizo sipaite'n an hre lova, Lenluang khaw lama an kal,  an rawn kir leh Teikhang khua an luh leh hnua an post lam pana  an chhuah leh hnuah Mizo sipaite hian an hre ve chauh a. Vai sipai an camp pana tlanchhe haw chu an han um zui deuh na a, an kap hman ta lo a ni.

Teikhang khua atang chuan Lenluang khuaah an phei a, kawngah Lawmtluanga ruang an hmu a, an zawn a, Lenluang khaw piahah an phum a, chawl lovin an kal zel a, ni 7-8-1967 niin Chawnghmun khuaah an lut a. Robina, ‘V’ Bn. Aizawl chu a damlo va, damdawi leh pawisa tlem an pe a, “I dam hunah min rawn zawng chhuak mai dawn nia,” an ti a, an kalsan ta a. Chawnghmun piah lawkah chuan Lenlang lui a awm a, Lenlang lui chu an pan a, lui an thlen chuan maupum an siam a, Lenlang lui lian chu kan an tum a. Cpl. Lalchawiliana Section, ‘V’ Bn. leh Sgt. Hrangsaipuia Section, ‘L’ Bn.-in lui chu an kan hman a, khuain a thim hnan tak avangin an awmna theuhah an riak ta a.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 89-91) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Tarpho leh Kawmzang inkahna

Hei hi 'Crusader (May - August 1967)' chhunzawmna a ni e.

Ni 14-6-1967 ni chuan Tapho khuaah an chawl a, ‘L’ Bn. leh ‘CH’ Bn. chu Tapho khaw chhak tlangah an chawl a, Headquarters leh ‘V’ Bn. chu khaw bul hnaiah an chawl a, an chawlhnaah hian an riak nghal a. Ralmuang deuha an hriat avangin khaw chhak tlanga awm ‘Ch’ Bn. leh ‘L’ Bn. chuan ralveng pawh an lo indah lo va, an inring lo lai chu  Manipur Rifle-in chhun pachangah an bei ta thut mai a, inring lo lai thawng thut an nih avangin tan ngaihna a awm lo va, silai a rik rual rualin an insaseng nghal a, silai 6 lai an tlansan a.

‘V’ Bn. chu an thiante pui turin tlang lamah an chho a, tlangchhip an han thlen chuan Manipur Rifle-te chu an kir leh tawh a. Tlangah chuan an han kal kual vel a, an thiante'n an tlansan Manipur Rifle-in an lak hmaih 303 Rifle pakhat an hmu a, an la nghal a. An thian insaseng tate chu an au va, an tlan hla lo bawk a, an rawn kir leh thuai a, hmun dangah an insawn a, an insawn hnuah an inthendarh ta a ni. 

- - -

‘V’ Bn., ‘L’ Bn. leh Headquarters chu Hniangzang khuaah an awm a, Hniangzang atang chuan Thenzang khuaaah an lut a. Thenzang khuaa an awm lai chuan anmahni bei turin India sipai tha (Commando) Kawmzang khaw lamah an kal tih an hria a. Kawmzang khua atang chuan Langsang khuaah an kal an ring a, Kawmzang leh Langsang inkara lambun tumin ni 21-7-1967-ah  Thenzang khua atangin an chhuak a. Kawnga an kal lai chuan an tum an thlak a, Kawmzang khua an pan ta a. Kawmzang khua an thlen hun hi ni 22-7-1967 zing dar 3: 00 rik hma deuh a ni.

Commando ho chu Kawmzang school-ah an awm a, school chu an hual a, an inkap ta a, an inkah tan hun hi zing dar 3: 00 vel a ni. Khua a var hma chuan khaw thleng awmdan an hre lo va, khawvar hnu chuan khaw thleng awm dan an hre chiang ta a. Thenkhat School chhak lamah an chho va, school chhak atang chuan school chu a lang chiang hle a, an chhuk kah ta a, vai sipai mangang chu veng mawng lamah an tlan thla a, 2/Lt. Ralliantawna, Sgt. Bawihkima leh Cpl. Sapzuithanga section-in an umzui a, an hnung lam atangin an kap a, tlan chhuak hman an awm nual a. Veng thlangah chuan a dang an lo chang ta a, vai sipaiho mangang chu veng mawng lamah an rawn tlan thla leh a, chung rawn tlan thlate chu an lo kap thlu nghauh nghauh mai a ni.

Zing dar 7: 00 velah chuan Mizo sipaite'n vai sipai tanna school chu an luhchhuah ta a.  School chhung leh a bul vel chu an han fang kual a, vai sipai ruang a let phung mai a. Capt. Pangliana’n, “Bawiha, vai sipai engzat nge thi han chhiar teh, record-a dah a ngai dawn asin, i chhiar zawhah min rawn hrilh leh dawn nia,” a ti a. Sgt. Bawihkima leh Cpl. Sapzuithanga’n mitthi zat chu an chhiar ta a, “Khaw chhung kan fang kual a, mitthi khua kan fang kual a ni hrim mai a, vai sipai hi an mangang hle a ni ang, hmun tinah ruang a awm zel zul a, thenkhat chu ril chhuak per pur, thluak baw hiau huau te an ni a, hmuh hrehawm rapthlak tak tak a tam mai. Vai sipai thihsan atta kan (fry) leh an chini paite kan la a, kut han silfaina mai tur tui a awm remchang si lo va, kan kut chu hnahin kan han hru nawk nawk a, tenna nei miah lovin kan keih hlawih hlawih mai a ni. Ruang kan chhiar theih chin chu 29 a ni a, silai 28 kan man bawk,” Sgt. Bawihkima’n a ti. 


Pte. Zachhawna, ‘V’ Bn. chawnah an kap a, mi dang thi leh hliam an awm lo. Vai sipai tlanchhuak pakhat chu ‘CH’ Bn.-in an man a, headquarters an fin hnuah kutthlak lovin an chhuah a, vai sipai an chhuah lawm lutuk chu a mittui a tla zawih zawih mai a ni.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 87-89) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Crusader (May - August 1967)

Hei hi Vaitin lo-ah an inkap chhunzawmna a ni.

Mizo sipai dinhmun siam fel a ni tawh a, Northern Command a awm tawh lo va, Arrow Brigade leh Southern Command pawh a awm tawh lo va; Brigade 2 Lion Brigade leh Dagger Brigade a awm thar a, Division emaw Command emaw awm lovin Brigade 2 hi Army Headquarters-in a khai a ni. Northern Command-a awm thin Capt. Pangliana chu ‘V’ Bn.-ah sawn a ni a.

Major Demkhawsieka Gangte rawtna angin Army Headquarters chuan Manipur-ah kal a, Manipura Mizo hnahthlakte hnena political campaign neih tha a ti a. A tul anga ral pawh kap thei nghal turin ‘V’ Bn., ‘L’ Bn. leh ‘CH’ Bn. atangin Platoon khat theuh kal tur an ti a. Commander turin Brig. Muankima, Lion Brigade Commander ruat a ni a. A thachhang dawltu atan Major Demkhawsiek-a an ruat bawk a. Army Headqurters atangin Captain pahnih, Lieutenant pakhat, 2nd/Lieutenant pahnih leh Private panga an ruat tel bawk a. ‘V’ Bn. atanga Officer leh NCO kal tur an ruat te chu:

Capt. Pangliana - Phullen, Commander
Lt. Lianhmingthanga - Electric Veng, Aizawl
2/Lt. Chuaubuanga - Ngopa
W.O. II Sangliana - Dawrpui Vengthar
Sgt. Lalchawiliana - Zemabawk
Sgt. Bawihkima - Armed Veng, Aizawl
Cpl. Sapzuithanga - Durtlang
Cpl. Tumkiauva
L/Cpl. Rualkunga (Laltea) - Chaltlang
L/Cpl. Zamlova - Aizawl
L/Cpl. Vanlalruata - Durtlang
L/Cpl. Chuangkima - Aizawl leh O.R. 23 an vaiin 35 an ni.


Ni 2-5-1967 niin Hliappui camp atangin an chhuak a, hmar lam an pan a, Ratu khua an thlen hmain an kal tur thu lamkal tirin an hriattir hmasa a. Ratu khua an luh dawn chuan nula leh tlangvalin daiah thingpui nen an lo hmuak a. Zobela vai MNF rammu sawrkar zawma ‘V’ Bn.-a inpe chu a kal hmasa ber a. Nula leh tlangval lo hmuaktute'n Zobela an han hmuh chuan silai a keng bawk si a, “Khi vai sipai an lokal e,” an ti a, an tlanchhe ta a. “Vai sipai kan ni lo ve, Mizo sipai kan ni e, tiin ka au va. An rawn tlan kir a, thingpui belte an palthluk avangin thingpui pawh kan inchangkim ta lo a ni,” W.O. II Sangliana Sailo, Dawrpui Vengthar-in a ti.

Ratu khua atang chuan an kal zel a, Manipur ram chhung khaw hrang hrang an tlawh a, a remchan dana zirin public meeting an nei a, Major Demkhawsiek-a a tlangtla bawk a, ralmuanga an chawlhna hmunah chuan ran an talhsak deuh zel a ni.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 86-87) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

Vaitin lo-ah an inkap

Capt. Kâpthanga ho chuan Ratu khaw dai atangin Lungsum khua an pan a, vai sipaiin an um zui zel avangin Lungsum khua atang chuan an chhuak a, Vaitin khua an pan a, Vaitin khuaa an awm laiin vai sipai Ratu khuaa an tawnte khan an rawn um zel a, khaw chhûnga inkah an hreh avangin thlawhlaiah an insaseng a. Sikh Regiment-te chuan thlawhlaiah an umzui zel a, Capt. Kapthanga ho chuan ‘Chakai pawh a kaw tawpah chuan a tang thin alawm’ tiin vai sipaite chu an lo kap ta a. 

Capt. Kapthanga
He inkahnaah hian Pte. Mankunga, Nisapui khua chuan vai silaimu a tawng fuh a, ka pawh chhawn lovin mual a liam a. Mankunga’n vai silaimu a tawng fuh tih hre lovin L/Cpl. Rintluanga, Ratu khua chuan Mankunga chu a muhil emaw tiin a keah a man a, a sawi nawk nawk a. Ani a lo thi der tawh si a. Khaw lam hnaih bera tanhmun rem Lt. Sapchhawna chu a ding lam banpuamah an kap fuh a, a vunpui a chat a, a ruh erawh a khawih lo hlauh a. Pte. Tanvela, Hmunnghak khua chu a malpui invuahna bulah a hma lam atangin an kap fuh a, silaimu chu a mawngtamah a lut a, tlang lovin a pawng zawrh a. Thi leh hliam an awm nual avangin Commander-in insaseng mai tur a ti a, an insaseng ta a ni.

Hlang siam hman ni hek lo, Mankunga ruang chu a puakin an inpuak chhawk a. Thlang deuh hmun let liama thlam pakhatah Run Bung Commissioner Pu L.T. Muana leh a hote'n an lo dawngsawng a, an theih angin an lo buaipui nghal sawk sawk a, Mankunga ruang chu an phum a, Tanvela mawngtama silaimu tang chu nachhawkna tel lovin chemtein an zai chhuak a, Lt. Sapchhawna hliam chu damdawi hnawihin an tuam nghal a. Heti anga an inbuaipui lai hian vai sipaiin laipui in an rawn bomb reng a, laipuimu chu an piah deuhah a tla puak dum dum a. Mankunga an phum fel hnu chuan hmun him lam panin an kal leh ta a. Hemi tum hian silai S.L.R. (Self Loading Rifle) 7 leh grenade 9 an man a, S.L.R 3 hi Thanglawta man a ni.
Capt. Thafela
He mi inkahnaa S.L.R an man hi independent puan hnua Mizo sipaiin S.L.R an man hmasak ber a ni awm e. Capt. Thafela chu a lawm thiam hle a, ‘V’ battalion hla, Vanapa pawl kan ni e’ tih a phuah a, a hla phuah chu :

1.Vanapa pawl kan ni e,
    Kan zam ngai lo vai tawnah;
    Kan thlang kawrvai India ho,
    An duai leh ta kan tawnah.

Lo thlaphang suh kan Zoram,
Nangmah chhan tur kan lo kal,
Mipui zawng zawng nunau nen;
Tumah thlei bik kan nei lo.

  2. Vanapa mihrang val rual,
      Kan duai ngai lo vai tawnah
      Punjab Bihar Nepali,
      An duai leh ta kan tawnah.

3.  Bren gun, Carbine, Barreta leh
      Rifle, Sten gun, SL nen;
     Gun Machine Two inches mortar,
     Vai ho dan rual kan ni lo.

4. Puak rum vung a thlawk leh ta, 
     Vanapa Rocket Launcher;
     Position lak reng a ngai lo,
     Vala’n Spandow-in a hnawl.

Capt. Thafela hla phuah hian sak a hlawh hle a, ‘V’ Bn. zingah hre lo leh sa thiam  lo an awm lo va, a huhova an kala an chawlh lai te, Social an neih chang te, zana an mut dawn te hian LO THLAPHANG SUH KAN ZORAM tih hla hi an sa fo thin a ni.


(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 83-85) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo).
Share:

Ratu khuaah vai sipai nen

RATU KHUAAH  VAI  SIPAI  NEN : 17-8-1967

‘B’ Company Capt. Ralkhuma ho chu Ratu khuaah an lut a, khaw chhûnga awm chu thaa an hriat loh avangin Buallawn khaw dep lam daiah an awm a. Daiah eirawng inbawl lovin khuaah an chhuak a, khuaah chaw an ei a, chaw eikham ve leh daiah an kal leh mai thin a ni. ‘B’ Company zingah hian Capt. Kâpthanga Adjutant a awm ve a, Capt. Ralkhuma aiin a senior zawk a, chuvanga Adjutant-ah awm a ni a. A senior zawk avangin hotu (commander) chan chang a ni a, chuvangin commander tiin ka ziak a ni.

Tuk khat an tukthuan ei kham chu daiah kir nghal mai lovin an chawl muang a, chutih lai chuan Darlawn khaw lam atanga Sikh Regiment rawn kal Ratu khuaah chuan an lut a. Naupang au ri atangin khaw chhûnga vai sipai an rawn luh thu an hria a. Capt. Ralkhuma’n a hote thenkhat khaw chhûnga vak mek te chu a lam khawmtir nghal a, vai sipai an rawn hnaih tawh em avangin an kim leh kim loh pawh hre lovin an awmna dai lam an pan a. 

Pte. Thanpara
“Kan thian thenkhat an la rawn kir lo va, insaseng a tul tawh si a, ka silai bakah silai 2 leh rawksai 2 ka ak a, kan chawlhna in atangin ka chhuak a, u Thangrehlova bulah ka kal a. In chhûng dung chen vel tur kan kal hnu chuan vai sipai nen kan inhmachhawn ta a. U Thangrehlova’n silaiin vai sipai chu a tin a, vai sipai pawhin an tin a, ka silai bakah, silai pahnih leh silaimu dahna bandaliar ka ken bakah rawksai pahnih ka khai bawk si a, ka tan chuan chet ve ngaihna a awm lo va. ‘Silai a puak ngei dawn a nih hi’ ka ti a, ka thiante silaimu ka kensak chu ka titla lehnghal a, ka chhar mai thei si lo va. Ka mangang ru hle a. Chutih lai chuan thawklehkhatah tiauchhum a rawn zing ta thut mai a, vai sipaite nen chuan kan inhmu thei ta lo va. Chutih lai chu remchanga chuhin kan insaseng ta a. Dai kan thlen hnu chuan mipa naupang pakhat hi a rawn tlan a, ka silaimu tihtlak kha min rawn pe a, a hming ka lo zawt si lo va, tun hnuah han zawn chhuah leh pawh ka duh hle a, a hming ka hre bawk si lo va. Kha mipa naupang kha fel ka ti takzet a ni,” Pte. Thanpara’n a ti.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 82-83) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo).
Share:

Bawngbuk inkahna

BAWNGBUK  INKAH : 27-5-1967

Lt. Chalrikhuma  Operation  Commander
2/Lt. Thangrehlova  second in command
2/Lt.  Sapchhawna   Quartermaster

Lt. Col. Lalliana’n Lt. Chalrikhuma hnenah, “Zalenna sualtute'n thawm (activities) kan nei khat ta deuh a, Silchar tlângdung lamah te khuan thawm han neih a va tha ve, mipuiin an tawrh loh theih dan tur ngaihtuah chungin thawm nei ula a tha ang,” a ti a. Lt. Chalrikhuma’n, “Kan kal anga ni mai alawm,” a ti a. Platoon khat a hruai a, kum 1967 June thla khan Phullen ram camp atangin an chhuak a, Saitual khuaah an phei a, Saitual khua atang chuan Silchar tlângdung an pan a. Zanlawn khaw dai an thlen chuan vai sipai an rawn kal mai ringin an rin chàn a, ni 2 leh zan 2 an chang a, an chang chhuak lo va. "An rawn kal dawn lo a ni ang, i kalsawn mai ang u,” an ti a, N. Hlimen tlângdungah an phei a, Hmarchaltlâng khuaah tukthuan an ei a. Tukthuan an ei kham hnu chuan Bukpui lam an pan a, thui an la kal hmain vai sipai Bukpui lam atanga rawn kal nen an intawk a, vai sipaite hi kawng chhak lamah an lawn kai nghal a, Mizo sipaiin kawngko an behchhan thung a, an inkap ta a, rei an inkah hmain vai sipaite chu an tlanchhe ta a.

Lt. Chalrikhuma
Vai sipai an tlanchhiat hnu chuan Bukpui khaw panin an kal zel a, Thingthelh khua an thleng a, Thingthelh khaw dai atangin Tipaimukh tlângdungah an chho a, Ratu khuaa an chawlh laiin Lt. Lalzuala Ex-CM Zoramthanga u an hmu a, Chalrikhuma’n, “Bilkhawthlir khaw lamah vai sipai kah kan tum a nia, kan zingah rawn kal ve mai rawh,” a ti a. Lt. Lalzuala chuan, “Nia maw le,” a ti a. Sgt. Lalhmingmawia, Sihphir khua hnenah, “Lt. Chalrikhuma hote zingah kan tel ve dawn nia, i section-te i hrilh dawn nia,” a ti a.

Ratu khua atang chuan Mauchar khuaah an chhuk a, Mauchar khua atangin Saipum khuaah an chho a, Saipum khua atangin Saiphai khua an pan a, Saiphai khua an thlen chuan thingpui inin an chawl a,  thingpui an in zawh chuan Chemphai leilet an pan a,  Chemphai dai fu huanah eirawng an bawl a. Eirawng an bawl lai chuan Bilkhawthlir khaw daiah vai sipai patrolling an kal thin tih Chemphai khuaa mite'n an hrilh a, zanriah an eikham chuan Bilkhawthlir khua an pan a, Bilkhawtlir dai an thlen chuan khaw chhûngah lut lovin Bawngbuk khaw ram (hlui) an pan a, Bawngbuk khaw hlui bulah chuan an chang ta a ni.

Ni dangah chuan vai sipai patrolling te hi kein an kal thin a, hemi tuk hi chuan kea kal lovin Pioneer motor-ah an chuang a, motor-a an chuang lai chu an lo kap ta a. Vai sipaite chu motor atangin an zuang thla a, an kap let ve nghal a. Hemi tuka vai sipai patrolling-a kalte hi 20 nia hriat a ni a, 16 an thi a, 4 chu an relhru thei a ni ang. Silai LMG 1, (pakhat)  G.F. Rifle 1,(pakhat) 303 Rifle 11 (sawm leh pakhat) leh Sten Gun 1 (pakhat) an man a. Lt. Lalzuala chu vai sipai silaimu tawngfuhin a thi a, a ruang chu an zawn a, Chemphai fu huan vauah an phum ta a ni.

(Bawnguk inkah chanchin hi 'Lo thlaphang suh kan Zoram' tih bu phek 117–121-ah kimchang deuha ziak a ni. Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 80-81) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo).
Share:

Lt. Col. Lalliana'n nupui a nei

Lt. Col. Lalliana leh Phulpui nula Lalziki (Lalziki hi rammu ve ‘V’ Bn. a ni) Phulpui khuate chuan inneih an duh a. Lt. Col. Lalliana’n Capt. Ralkhuma palai atan a hmang a. Capt. Ralkhuma leh Lalziki nu leh pate'n inneih ni atan ni 21-5-1967 an ruat a, inneihna hmun atan chuan Luangpawl ram thlawhlaia Lalziki te thlam ni se an ti a. Inneihtirtu atan Presbyterian Upa Hmingliana, Phulpui khua chu bialtu Pastor-in a ruat a. Lt. Col. Lalliana hi rammu lai a nih avangin biak ina lehkha tar lova a ruka inneih kohhranin a remti a, anni hi dan khatnaa innei tur an ni.

Ni 21-5-1967 chhun dar 12:00-ah Lt. Col. Lalliana leh nula Lalziki chu Upa Hmingliana’n Luangpawl ram thlamah a inneihtir a. Lt. Col. Lalliana’n Capt. Ralkhuma thianah a hmang a, Lalziki’n a laizawn Liansangi thianah a hmang bawk a. Moneitu leh a thianin inneih thawmhnaw mawihnai deuh hak tur an neih chuan loh avangin sipai uniform an ha a, Mo leh Mo thian pawhin thawmhnaw satliah an inbel a, a inneihtirtu Upa Hmingliana pawh hian thawmhnaw satliah a inbel a ni.

Inneih lawmpuitute chu Lalziki nu leh pa bakah Lt. Thangrehlova, Sgt. Kawlvelthanga, Pte. Thanmawia leh Cpl. Lalhmingthanga section an ni. Thlalakna Click 111 takngial pawh an nei lo va, a hangin an innei tawp mai a ni. Cpl. Lalhmingthanga’n uar takin hmangaihna thu a sawi a, “Pathian lehkhabuah pawh, unaute u, hmangaihna tih chauh loh chu tuma engmah ba suh u, tih te pawh a awm kha, chuvangin hmangaihna hi bansan lovin i uar zel ang u. Hmangaihna hrui vuanin thinlung hmun khat puin tih hla te pawh a awm kha, kan sak theih chuan ka’n thlang nghe nghe teh ang,” a ti a. Capt. Ralkhuma’n, “Kan sa thei dawn em ni? Hminga, i sa chhuak thei ang em?" a ti a. “Teh suh ang, Hmangaihna hrui vuanin, thinlung hmun khat puin tih bak chu a hla thu ka hre lo,” a ti a. “Chuti chu i sa lo mai ang u,” Capt. Ralkhuma’n a ti a. Capt. Thangrehlova’n, “Thiam, chin tal sa ila maw le, a rawttu khan hmangaihna hrui vawn loh a hlauh hmel em mai,” a  ti a, an nui ho dar dar a.

Inneihna ceremony an hman zawh chuan inneih lawm nan arsa an sawhchiar chu an pir a, khaw lam atanga rawn kal te chu an haw ta a. Mo chu vaua camp lian lo tak batling tuai leh hnahkiah tuaia sak, a chung mau hnah a bang hnah cheh khawmah chuan a lawi ta a. Mo vau pana a kal lai chuan Cpl. Lalhmingthanga section-in Chheih raw khah a lawi dawn e, tih hla kha zawi tein an sa a.

Lt. Col. Lalliana’n ‘A’ Company a hruai a, May thla chawhnu lam 1968-ah East Pakistan-ah an chhuk a, a nupui nauhrin hun tep chu Sialsuk khuaah a kalsan a. An kalsan atanga chawlhkar hnihnaah a nupuiin fapa a hring a, Pu Rualchhina Ex-Minster, hetih hun laia rammu sawrkara A.D.C.-in Robert ‘V’ Battalion Thantluanga tiin a hming a phuah nghe nghe a ni. Lt. Col. Lalliana, East Pakistan-a chhuk chu Mizorama rawn chhuak chho leh lovin ni 9-12-1970-ah thinlian natna avangin mual a liam a, a fapa hmel pawh a hmu ta lo a ni. 

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 78-79) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo).
Share:

Phêk hawn zât

Popular Posts

Categories

Thuchah

He blog-ah hian kum 1966-1986 chhunga Zoramin zalenna a sual laia hnam sipaite chanchin te, an rammut dan chanchin te dah khawm a ni e.

Thu thawh duh emaw, blog siamtute contact i duh chuan mizoarticle@gmail.com-ah mail i rawn thawn dawn nia. Kan facebook group chu Mizo Hnam Sipai Fans hi a ni.

Ṭhiante

Recent Posts

Pages