Pathian leh kan ram tan

Sihfa khua inkahna

Hei hi Crusader-a kalte hmuahna chhunzawmna a ni e.

SIHFA  KHUAA INKAH (5-9-1967)

Chalfilh tlang atang chuan Khawkawi khuaah an chhuk a, tukthuan an ei a, tukthuan an ei kham chuan ‘V’ Bn.-in an tawpsan ta a. Crusader Operation-a kal thenkhat damsam lo deuh tih loh chuan Buhban khaw lam an pan ta a. Crusader Operation-a kalte zinga kal ve L/Cpl. Zamlova chu a ke a lawn nasat avangin Mauchar khua an rawn thlen atangin Sgt. Hrangtawna’n thlakin Section 2 i/c hna a thawk a, Khawkawi khua atang pawh hian Crusader Operation-a kalte zingah a kal ve ta zel a ni.

Brig. Muankima ho chu Buhban khuaah an phei a, Buhban khua atangin Lungpher khuaah an lut a, zan khat an riak a, a tukah Sihfa khaw panin an chhuak leh ta a ni. September ni 4, 1967 chawhnu herah Sihfa khuaah an lut a, Sihfa khuaah chuan ‘CH’ Bn. C.O. Biakchhunga ho an lo awm a, an vai chuan khuaah an riak a. Manipur state-a Mizo sipaiin operation an neih avang leh, vai sipai tam tak an kahhlum avangin Mizoram awptu Brigedier chu a thinur hle a. Manipur atangin Mizo sipaiin Mizoram an rawn lut tih a hriat chuan anmahni bei turin operation an thlak nghal a. Mizo sipai bei tura a hranpaa an chah Paratrooper-te chu E.Phaileng khua, Tualbung khua, Saitual khua leh a chheh vel khuaah an  tleh lut hum hum a, kawngtum leh kal khànahte chuan Mizo sipai kal vel lambun tumin tanhmun an rem thliah thluah a. Sihfa khuaa Mizo sipai awmte chuan vai sipaiin a rukin an hual khup a ni tih an hre lo va, vai sipai chanchin (movement) an hriat chhun chu Saitualah  an awm tih a ni.

Sihfa khaw luhna kawtchhuah hrang hrangah khawtual tlangvalin chhun zan zawmin ral an veng a, September ni 5, 1967 zing khawvar hmain Saitual lam kawtchhuaha ralvengte chuan vai sipai ni awm tak an awmna lam pana rawn kal an hmu a, Mizo sipai awmnaah an tlan nghal vat a, vai sipai ni awm tak Sihfa khaw pana an rawn kal thu an hrilh a. Mizo sipaite chu vai sipai an nih leh nih loh fiah turin an kal nghal a. Vai sipai an nih leh nih loh fiah tura kal te leh vai sipaite chu Sihfa khaw hmawrah an intawk a, silai a puak ta a ni.

Mizo sipaite chu hmun hran hrana riak an ni a, khua a la var chian loh avangin an buai hle a, Cpl. Lalchawiliana Section chuan an thiante insaseng laia vai sipai lo dang turin field piah deuh  tlangah tanhmun an rem a, Paratrooper ho chuan Sihfa khaw tlangah tanhmun an rem bawk a, Mizo sipaite chu an chhuk kah a, Mizo sipaite hian mipui kah palh an hlauh avangin an duh angin an kap let ngam lo va, chu tak chu vai sipai hovin remchangah lain Mizo sipai tanna lam chu an kap hiau hiau mai a, Mizo sipaite hian a khat tawka an kah let reng avangin Paratrooper ho chu an advance tha ngam chuang lo va.

Darkar khat vel an inkah hnu chuan Paratrooper ho rawn advance chu an hmu ta a, Platoon 2 i/c Bawihkima ho chuan nasa takin an kap let a, thiante tih phur nan, “Vanapa Battalion Mizo Army-in vai sipai kan dang thei e,” tiin Bawihkima a au a. A au zo chiah chu LMG-in an rawn tlir a. Pte. Ngursangzuala Sailo ban ding lamah an kap fuh a, “Min kap fuh e,” tiin an au va. A kianga mite'n, “Insawn mai rawh, kan han kap let ang e,” an ti a, LMG awmna lai chu Hrangtawna’n S.L.R-in a han kap let a, magazine khat a kap zo va, magazine dang a thun leh lai chuan a kawng vei lamah an rawn kap fuh a, “Min kap,” tiin a au va.


“Ka kap lamah a tlang leh tlang loh ka han dap tê tê a, a lo tlang lo va, ka khel vei lam chu ka han dap leh a, a thi nasa hle a, nâ ka hriat lem loh avangin ka silai magazine ka thun thar chu ka kap zo vek a. Ngursailova bawhnaah ka bawkvak  phei a, amah a lo awm tawh lo va, a thi bua chu ka han dap fuh nual a, ka bul hnaiah chuan ka thiante tumah an lo awm tawh lo va, min kalsan fai vek tawh a lo ni a, thlanmual thlang lam ngaw chu ka pan thla ve ta a.

"Thlang deuh hlek ka thlen chuan Lt. B. Lalngila, Chhinga Veng leh midang 4/5 an lo awm a, Ngursangzuala a chhuk tawh leh tawh loh ka zawt a, a chhuk tawh thu min lo hrilh a, ‘I hliam chu a na em?’ an ti a. ‘Na lo ve’ ka ti a, ka hliamna lai vel chu an han khawih a, ka kekawr chu thi hlir a lo ni a, lighter talh alh ngam a ni si lo va, lighter-a lapaw awm chu an la chhuak a, petrol chu ka hliam laiah an hnawih a, thiante awmna lam k,an pan thla ve ta a ni. Ka kawnghren hren lai chu an kâp bung hmawk a, thawi deuhin ruh khawih lo chiahin ka khel ruh chung chiahah vunpui chatin min kap thawi a lo ni a.

"Sihfa thlawhhmaah kan chhuk a, thlamah chuan Medical Staff Sgt. Ngurthanga, Keifang khua leh Nurse pahnihin Ngursangzuala hliam chu an lo buaipui mek a, a ban ding lam banrek leh kiu inkarah chuan LMG mu li mu nga velin an lo kap fuh a, a banruh chu a kehsawm chhe hle a, ruh them kara ti awm leh bet te chu blade-in an lo zai chhuak a, pa tuarchhel leh huaisen pawhin thlanfim tla zawih zawih chunga hmui a pet fan fan mai chu hmuh a nuam lo hle a ni. Ti them vel an hlehthlak zawh chuan damdawi an hnawih a, an tuam a, na chhawkna Navalgin-in an jection nghal a, thisen a chhuah hnem avangin a chau hle a, thidang ang deuhin tum hnih lai a awm a, sikret zuktirin kan koh harh reng a, an sawngbawl zawh hnu chuan thingpuisen tak tawk an intir a, a mu hahdam ta a.

"Ka hliam pawh damdawi an hnawih a, an tuam nghal a. Sgt. Ngurthanga leh Nurse-te chuan thiante zinga kal lo va, an hnena awm ve rih turin min ti a. Thianpa Ngursangzuala tawrh leh ka tawrh chu ka han khaikhin ru a, a innat hleih em avangin ka awm vena chi niin ka hre lo va, thiante zingah ka kal leh ta a. Kan inkah ni hi September ni 5, 1967 a ni,” Sgt. Hrangtawna’n a ti.

Paratrooper-te chu Sihfa khuaah an cham a, Brigadier Muankima ho chuan Sihfa khuaa an awm chu kah chilh an rawt a, an hual hman titih a, mahse, Sihfa khawtlâng hruaitute'n kap lo tura an ngen avangin kap lovin ramhnuaiah chhim lam panin an phei a, Keifang khaw bulah kawng an pawh a, Mualpheng khua an pan a, Mualpheng khua atang chuan an inthen darh ta a ni.

(Hei hi C. Zama lehkhabu 'V' Battalion Sulhnu' (pg. 99-102) atanga lak chhuah a ni a, a phalnaa heta post a ni. A ziaktu phalna la lo chuan hmun danga post chhawn emaw, lehkhabu leh chanchinbua chhuah chhawn emaw phal a ni lo)
Share:

1 comment:

  1. A tha hle mai.... Ka pu, kei hi Sihfa khaw chhuak ka ni a, kan khaw centenary souvenir ah kan khuain rambuai a hmachhawn dan leh inkah chanchin rual u zawk ten an ziak a.

    I remtih chuan ka blog ah i thu ziak hi source pakhat ah min lo hman tir ta che.

    ReplyDelete

Eng nge i ngaihdân?

Phêk hawn zât

Popular Posts

Categories

Thuchah

He blog-ah hian kum 1966-1986 chhunga Zoramin zalenna a sual laia hnam sipaite chanchin te, an rammut dan chanchin te dah khawm a ni e.

Thu thawh duh emaw, blog siamtute contact i duh chuan mizoarticle@gmail.com-ah mail i rawn thawn dawn nia. Kan facebook group chu Mizo Hnam Sipai Fans hi a ni.

Ṭhiante

Recent Posts

Pages